Hmeichhiate Leh Dan

India rama hmeichhia te khawvel:-
Hmeichhiate pual bila kan dan neihte lo sawi hmasa ila : Prohibition of Sati Act,1829 (Sati Prevention Act,1987); Child Marriage Restraint Act,1929; The Hindu Marriage Act, 1955; Dowry Prohibition Act, 1961; Immoral Traffic (Prevention) Act,1956; The Hindu Law of Inheritance Act,1929; The Hindu Women Right to Property Act, 1935; Hindu Succession Act,1956; Hindu Married Women’s Rights to Separate Residence and Maintenance Act,1946; The Pre-Natal Diagnostic Techniques (Regulation and Prevention of Misuse) Act,1994, Domestic Violence Act 2000 etc.Hetiang dan hnuaiah pawh hian India ram pum thlira kan hmeichhiate dinhmun chu ala chhe hle a ni.

Hmeichhiate humhalhna dan hriattur pawimawhte:-
  • Hmeichhiate Ram Dan puiin Min Humhalhna Hriat tur Pawimawh zualte:
  • Dan hmaah mitin kanin tluk tlang (Art 14)
  • Mipa leh hmeichhia nihna ah khua leh tui tupawh inthleihranna a awm tur a ni lo (Art 15)
  • Sorkar hna zawn/thawh leh pension thuah te in ang tlang vek an ni.(Art 16)
  • Dikna rorelna in angtlang.(Art 38)
  • Mipa leh hmeichhia hnathawh in angah hlawh thuhmun.(Art39)
  • Tu bungrua pawh dan in phalna a pek a nih chuan tihkhawloh/chhuhsak theih a ni lo. (Art 300 ‘A’)
  • Panchayats-ah (Villege Council) 1/3 aia tlemlo hauhsak a ni.(Art234 ‘D’)
  • Municipalities-ah 1/3 aia tlemlo, seat-hauhsak a ni.(Art 243 ‘T’)
  • Hmeichhia thilsual tia puh chu damdawi thiamte exam ngai a nih chuan Sec 53 (2) Cr Pc angin a hmeichhiatpui damdawi thiamte chauhvin an exam thei ang.
  • Hmeichhia Police ten an man chu dap ngai a nih chuan Sec 51 (2) Cr Pc angin a hmeichhiatpui te chauhvin zahawm tak leh hawihawm takin an dap tur a ni.
  • Police Officer-in thuhretu hmeichhia chu Sec 160 (1)Cr Pc angin a hnenah ko lovin a chenna hmunah a pan zawk tur a ni.
  • Pawngsual tumna avang emaw leilung dan ang lova pawngsual luih tum a nihin hmeichhia chu a chunga sual rawngbawltu thihna thlen khawpa lo in ven theihna chanvo Sec 100 IPC angin a nei a ni.
  • Mipa in thuamchhawm a phut vang leh thuamchhawm kaihhnawih vanga hmeichhe thihna thlenin thiltisualtu chu Sec 304 ‘B’(2) IPC angin kum (7) aia tlemlo emaw damchhung tang tur emaw a hrem theih a ni.Hmeichhe zahawmna bosal zawnga tharum thawhtu chu Sec 304 ‘B’IPC angin kumsarih (7) aia tlemlo emaw damchung tang tur emawa hrem theih a ni.
  • Hmeichhe zahawmna bosal zawnga tharum thawhtu chu Sec 354 IPC angin kumhnih thleng lungin tantur emaw chawitir emaw, a pahnih pawha hrem kawp theih a ni.
  • Mi tupawh tawktarh emaw hmanga hmeichhe kumtlinglo (Kum 18 hnuai lam) veh thlema hmeichhe tihsual tum emaw khawi maw lai atanga hminchhuah chu Sec 366 ‘A’ IPC angin kumsawm (10)thleng lungin tantir emaw chawitir emawa hrem theih a ni.
  • Kumtlinglo nawhchizawrhna atana hralh leh lei hi Sec 372 leh Sec 373 IPC angin kumsawm (10) thleng lungin tang tura tisualtu chu hrem theih a ni.
  • Mi nupui thlem emaw dan lo anga khawsakpui tuma hruaitu chu Sec 498 IPC angin kumhnih thleng lungin tantir emaw chawitir emaw a pahnih hmang pawha hremkawp theih a ni.
  • Mi tupawh dan anga pawmlai nei reng chunga nupui/pasal dang neihsasaktu chu Sec 494 IPC angin kumsarih (7) thleng lungin tantir emaw chawitir emawa hrem theih a ni.
  • Pawmlai nei a nih thup chunga nupui/pasal dangkawppui dang nei lehtu chu Sec 495 IPC angin kumsawm (10) thleng lungin tantir emaw chawitir emawa hrem theih a ni.
  • Mi tupawh dan ang thlap a ni lo tih hrereng chunga. Inbumna hmanga diklo taka inneihpuitu chu Sec 496 IPC angin kumsarih (7) thleng lungin tantir emaw chawitira hrem theih a ni.

    • Sec 509 IPC angin mi tupawh hmeichhia, zahpah lo taka chhaih nawmnah, tawngka emawa sawi bawrhban emaw, chetzia/kut zai zira namnul viau emaw, dodal zawnga chet emaw, chutiang thawm leh chetze phunga lantir emaw chu hmeichhia chuan a hria emaw a hmuh emaw hmeichhe mimal huang (privacy) a lut lui a nih chuan kumkhat thleng lungin tantir emaw chawitir emaw a pahniha hrem kawp theih a ni.
    • Sec 437 (1)Cr Pc angin hmeichhia thilsual liantham tia puh Bail theih loh chia man (Non –Bailable Offence) ah pawh Bail phalsak theih a ni.
    • Nupa inthen thuah Sec 125 angin nupui then tak leh a fa chawmzuina tur 1st Class Magistrate-in thlatin Rs, 500/-aia tamlo a pe turin a tuk thei tih chu Cr Pc lakluh milin a tuk thei a, fa chawm zui nan hian, ni tih chu Cr Pc Amedment Act, 2001 angin Court-in bithliah awm tawh lovin tul a tih zat zat a tuk thei ang. Tin a pasal then tak hi Sorkar hnathawk kher lo pawh kutke nei a nih chuan a nupui then tak leh a fate chhawmdawlna hi Court-in a tuk thei tho a ni. Fa chawmzui leh enkawl turah hian nupa kar fa lo (sawn) tan pawh Court ah a dil theih a ni.
    • Nawhchizawrh khuahkhirhna dan (The Immoral Traffic (Prevention) Act,1956) {Amendment 1987} angin nawhchizawrhna atana hmeichhe hman hi khap tlat a a ni.
    • Sec 498 ‘A’ IPC ah chuan, mi tupawh hmeichhe pasala chhungten emaw a chunga nunrawnna (chu chu kutthlak intihhlum duh hial khawpa hmeichhe mangan tir) a awm chuan kumthum (3) thleng lungin tura hrem leh chawitir bawka hrem theih a ni tih a chuang.
    • Sec 493 IPC ah chuan, mi tupawh hmeichhia (mi nu) chu dan ang thlapa a neih ni anga bumtu mipat hmeichhiatna hmanpui nisela kumsawm (10) thleng lungin tantir emaw chawitir emawa hrem theih a nih tih a chuang.
    • Sec 497 IPC ah chuan mi nu uire tu chu kumnga (5) thleng lungin tantir emaw chawitir emaw a pahnih pawha hrem kawp theih a ni tih a chuanga. Minu chu a sawm zawktu pawh nise, thilsualtitu tanpuitu (Abetor) anga ngaiha hrem theih a ni lo thung.

Mizo hnamdan angin lo thlir hmasa ila:-
  • Nupui leh fate tlan bosan anih chuan chhungkaw ro zawng chu nupui chan ani ta vek.
  • Hmeichhia a pasal chhungten an ma thei lo.
  • Nula hnute deh hi Rs.20/-thlenga chawitir theih a ni a,mi nu hnute deh chu Rs/-thlenga chawitir theih a ni thung.
  • Mi nu tihsual tuma thlem hi Rs/-50 thlenga chawitir theih a ni.
  • Miin a nupui kutthlak sela ,mi ina tlan lutin a pasal in umzui nise in neitupa chuan thisen chhuak khawp pawhin a lo hum thei a ni.
  • Thil diklo a mi tawngka emaw ziaka tih hmingchhiat leikuai te hi hmeichhe tan bik a tangkai hle a rinawm.


Previous Post Next Post

Contact Form